| Menü |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Mankurt; Cengiz Aytmatov'un 1980 yılında yazdığı Gün Uzar Yüzyıl Olur adlı eserinde Kırgız destanlarından yararlanarak güncelleştirdiği bir kişiliktir. Mankurt bazı işlemler sonucu öz benliğini yitirerek kendisini kimliksizleştiren düşmanının kuklası haline gelmiş bir zavallı insan tipidir.
Aytmatov'un "Gün Uzar Yüzyıl Olur" adlı eseri pek çok Batı diline ve Türk lehçelerine çevrilip yaygınlaşırken "mankurt" kavramı da kabul görerek literatüre girmiş ve �mankurt� ve �mankurtlaştırma� temaları yaygınlaşmıştır. Fransa'da V. Lackhine tarafından "yılın kitabı" olarak gösterilen[kaynak belirtilmeli] Aytmatov'un "Gün Uzar Yüzyıl Olur" eserinden yapılan iktibasla "Mankurtizm" "sosyal kimlik değiştirme ve öz köküne yabancılaşma" temalarını karşılayan bir terim olarak sosyal psikoloji literatüründe yerini almıştır.
Çağdaş Sovyet Şairlerinden Kazak Türk'ü Muhtar Şahanov "Yenilen Galip ya da Cengiz Hanın Halası" konulu Otrar manzumesi�nin doğuşunu anlatırken şunları söylemektedir: "Eserimizde kültür tarihimize derin kökler salmanın bizler için pek önemli olduğunu anlatmak istiyordum. Her insanın doğduğu yere sıkı sıkıya bağlı olması gerekir. Bunsuz büyük çaplı yazar olmaz. Köksüz insanlar ortaya çıkınca "mankurtizm" hali olur."[1]
Mankurtlaştırmak: M.S 200�lü yıllarda Orta Asya�daki Juan Juanlar, Kırgızların komşusu ve can düşmanıydı. Juan Juanlar, Kırgız kabile ve oymaklara saldırır, yakıp yıkarlardı. Juan Juanlar esir aldıkları Kırgız savaşçılarını köleleştirmek için mankurtlaştırma yöntemini kullandılar. Esirin başını kazır, saç tellerini tek tek kökünden çıkarırlarmış. Bir kasap da oracıkta hayvanı öldürüp derisini yüzermiş. Taze hayvan derisini, esirin kazınmış başına sımsıkı sararlarmış. Başı saran hayvan derisi güneşte büzüştükçe mengene gibi olurmuş. Esirlerden sağ kalanlar hafızalarını, kimliklerini kaybederlermiş. Juan Juanlar, belleğini yitiren tutsağı alır, içecek-yiyecek verirlermiş. Gücünü toparlayan tutsak, artık bir mankurt haline gelmiştir. Kim olduğunu, hangi soydan, hangi kabileden geldiğini, anasını, babasını, çocukluğunu bilmezmiş.
[1] SANAT OLAYI, Aralık 1986, Sayı: 55
Kaynak (http://tr.wikipedia.org/wiki/Mankurt)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
